Contents:
Jak widać z powyższego, budowa niewielkiej kładki koło ratusza spowodowała wiele komplikacji. Dla prawdy historycznej trzeba przypomnieć, że niechęć bialan do finansowania kolejnych mostów nie wynikała ze skąpstwa, lecz z poniesionych wcześniej wydatków na budowę mostu głównego na dzisiejszej ul. Na zdjęciu: kładka koło ratusza w latach XX wieku.
Zdjęcia: Anita Szymańska. Ten przewrotny tytuł został przywołany dzięki odwiecznemu sporowi o to, co w kuchni jest polskie, a co żydowskie. Jak się okazuje, żydowscy bielszczanie zostawili w naszej tradycji wiele smaczków, które nieświadomie przypisujemy kuchni śląskiej, cieszyńskiej czy galicyjskiej.
Z panią Dorotą Wiewiórą spotykamy się w siedzibie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, mieszczącej się w kamienicy przy ul. Elewacja i korytarz czekają na remont, ale w środku wita nas piękne i ze smakiem urządzone wnętrze, a suto zastawiony stół zachęca do dłuższego posiedzenia. W sumie można by tu nawet zamieszkać. Mamy szczęście, bo pani Dorota właśnie wróciła z Izraela, gdzie odnawiana była umowa z miastem partnerskim Akko, dlatego mamy okazję spróbować koszernego humusu i chałwy prosto z Izraela. Potrawy na stole dobrane są nieprzypadkowo, gospodyni objaśnia, co się je w poszczególne święta choć to zaledwie ułamek bogatej tradycji kulinarnej Żydów.
Widzę na stole znajome przysmaki. Tych podobieństw jest o wiele więcej. W Szabat je się śledzie i gefilte fish, czyli karpia w galarecie.
Na święto Pesach podaje się żydowski kawior, oczywiście z macą. Alkoholem, oczywiście koszernym, koniecznie się trzeba upić na Purim. Pączki na Chanukę — jedyne święto, podczas którego pobożni Żydzi mogą podróżować.
To ośmiodniowe święto upamiętniające cud, który się zdarzył po sprofanowania świątyni jerozolimskiej. Żydzi odzyskali synagogę, ale było tam niewiele rytualnie czystej oliwy potrzebnej do zapalenia menory — siedmioramiennego świecznika. I zdarzył się cud. Niewielka ilość oliwy, która pozostała w świątyni, wystarczyła do tego, żeby Żydzi przez osiem dni wytłoczyli świeżą oliwę.
Na upamiętnienie tego cudu je się wszystko, co w oliwie było smażone: pączki hebr.
Coś dla ciebie, czyli: szukam prawdziwej miłości, męża, żony; szukam przyjaciół - portal dla osób sobie przeznaczonych. Katolicki portal randkowy Chrześcijańskie Randki to miejsce, w którym łączymy ludzi. Przez nasz serwis poznasz ciekawe osoby, zaprzyjaźnisz się i zakochasz.
W tym roku Chanuka rozpoczyna się 22 grudnia o zachodzie słońca i trwa do 30 grudnia. Dzieci otrzymują w tym czasie drobne pieniądze lub upominki.
Ciekawe jest też, że ocenia ówczesne postępowanie swoje i swoich kolegów zarówno z dziecięcego, jak i dorosłego, po latach, punktu widzenia. Tom, którego przewodnim tematem jest cierpienie, nie ma na celu diagnozowania ani nie szuka racjonalnego wyjaśnienia tej problematyki, to zadanie niewykonalne. Oby stała się ona pomocna dla Was, tych którzy szukacie nadal bratniej chrześcijańskiej duszy. Dopasowanie seksualne partnerów Na czym polega dopasowanie seksualne partnerów? Często towarzyszy im wyjątkowa oprawa — świece, przygaszone oświetlenie, a nawet specyficzny układ widowni. UP Grażyny Wrony: Obraz polskiego wychodźstwa zdominowany jest przez dwa ośrodki - Londyn i Paryż, albowiem środowiska tam skupione odegrały istotną rolę polityczną i nie pozostawały bez wpływu na to, co się działo w kraju. Szukam mężczyzny dojrzałego emocjonalnie, wiek odpowiedni lat mniej więcej
Chanuka kojarzy mi się z tłustym czwartkiem. Proszę bardzo, podobieństwo! Kuchnia żydowska jest przepełniona symbolami. Część świąt u Żydów wynika z tradycji, a część z nakazów religijnych. Weźmy na przykład święto Purim, które wywodzi się z historii opisanej w Księdze Estery. Zły Haman planował zagładę Żydów. Dzięki przebiegłości Estery jego plan się nie powiódł. Purim jest pełnym radości świętem, karnawałem, symbolem żywotności narodu. Na to święto je się ciasteczka w kształcie uszu Hamana hamantaszki i pije wódkę, żeby zapomnieć o tym złym Hamanie.
W synagodze podczas modlitwy, gdy wspomina się imię Hamana, wszyscy hałasują kołatkami, tupią nogami, aby to znienawidzone imię zagłuszyć. Wódka też musi być koszerna? Z tą koszernością wódki to jest bardzo ciekawa sprawa. Ja sobie nie zdawałam sprawy, ile trzeba spełnić warunków, żeby wyprodukować koszerny alkohol.
Począwszy od tego, że trzeba zwiedzić plantację, na której pszczoły zbierają miód, nie mówiąc o wodzie, która jest pobierana w Wapienicy, z żydowskiego źródła. Jak się zakłada albo zmienia linię produkcyjną, to przyjeżdża rabin.
Każdy produkt musi być koszerny, czyli czysty. Musi mieć certyfikat, mało tego, różni Żydzi uznają certyfikaty koszerności różnych rabinów.
Jak jest różnica pomiędzy kuchnią żydowską a izraelską? Obecnie w Izraelu mieszka około 80 narodowości. Każda z tych nacji, przyjeżdżając do Izraela, przywiozła swoje przepisy kulinarne, mniej lub bardziej zgodne z nakazami Tory. We współczesnym Izraelu dzięki temu jest miks tych wszystkich kuchni. Kiedy Żydów wygnano z Półwyspu Iberyjskiego, część z nich pozostała w krajach hiszpańskich. Ta kuchnia została bardziej iberyjska. To są Żydzi wychowani w kulturze sefardyjskiej. Natomiast ci Żydzi, którzy poszli w stronę Europy Środkowej i Wschodniej, mają kuchnię Żydów aszkenazyjskich.
I jak szli, tak zbierali przepisy, które były zgodne z nakazami Tory, i teraz w Izraelu jak się idzie do restauracji, to trudno rozróżnić, co pochodzi skąd, bo nawet Arabowie pozostawili swój ślad na współczesnej izraelskiej kuchni. Co różniło Żydów aszkenazyjskich od sefardyjskich? Na przykład karpie przyrządzali wyłącznie Żydzi aszkenazyjscy. Sefardyjscy w ogóle nie znali karpi.
Szakszuka — typowo izraelskie danie, podawane na śniadanie, chętnie przez panią Dorotę serwowane domownikom. Obok — świąteczne pączki. Interesuje mnie pani życie. Czy pani jest Żydówką? Nie inaczej. Jak się pani uchowała w Polsce? Wielu bielskich Żydów po wojnie w musiało uciekać do Izraela. Praktycznie cała rodzina mojego taty i wiele innych rodzin wyjechało w roku. Zostały w Bielsku-Białej głównie te rodziny, które były wymieszane, czyli małżeństwa nie stricte żydowskie. Praktycznie państwo izraelskie zbudowali Żydzi z Polski. Kneset na początku swojej działalności brzmiał po polsku.
Mój ojciec ożenił się w roku z Wisią Eberson, pochodzącą z rodziny żydowskich adwokatów. Nie wiem, jak przetrwali wojnę, ale uchowała się cała rodzina. Natomiast mój ojciec przyjechał tutaj z Krakowa. Pradziadek był rabinem w gminie żydowskiej w Krakowie. Tato jeszcze przed wojną przyjeżdżał do Bielska do stryja Josefa Schreibera tak brzmi moje panieńskie nazwisko. Stryj miał przedsiębiorstwo przewozowe na Sikorniku.